کد مطلب:20175 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

چگونه مي توان از گناه و معصيت دور شد؟ براي خوب بودن از كجا بايد شروع كرد؟ چگونه مي توان از شب اوّل قبر نترسيد؟ چگونه مي توان در عشق الهي غرق شد؟ چگونه مي توان راستگو بود؟ آيا خواندن چند آيه در روز در زندگي تأثير دارد؟

اين سؤالات را در يكجا آورديم، زيرا همگي آن ها در يك سؤال گِرد مي آيند و آن اين كه چگونه مي توان انسان خوبي بود؟ يا اين كه چگونه مي توان از بدي ها اجتناب كرد؟

جواب سؤال اوّل در حقيقت سؤال دوّم است، زيرا كم ترين خوبي ترك كردن بدي است.

بنابراين اولين گام خوب بودن اجتناب از گناهان است كه خود نياز به تلاش و برنامه ريزي دارد و از دو بُعد قابل بررسي است: فكري و عملي.

منظور از بُعد فكري اين است كه انسان از نظر فكري تلاش كند ارزش خويش و زمان محدود حيات و هدف از آفرينش و عظمت حق را بفهمد و هم از ناحية دل و هم از ناحية عقل اعتقادي راسخ بيابد و بر اساس آن اعتقاد عمل كند، زيرا عمل نيك بدون تفكر و اعتقاد چندان ارزش مدار نيست. لازم هم نيست بگوييم كه رابطةعمل و فكر رابطه اي دو جانبه است؛ يعني هم فكر عمل ساز است و هم عمل در فكر انسان و رشد و عدم رشد آن تأثير دارد.

بنابراين مي بيند كه خوب بودن در اصل دو مرحله دارد:

1- دوري از محرّمات و مناهي كه هم لازمه اي فكري دارد و هم عملي؛

2- عمل به واجبات،كه اين يكي نيز در هر دو بُعد قابل بررسي است.

تنها در اين صورت است كه انسان به توفيق الهي ياري مي گردد و از امتحانات و ابتلائات روزگار سر بلند بيرون مي آيد و تمام مراحل زندگي دنيوي و اخروي را به سلامت طي مي كند.

اما در مورد اين كه چگونه به اين كار ها موفق شويم؟ گفتمي كه هم تلاش لازم دارد و هم برنامه .

تلاش شما بايد در حد توان و قدرتتان باشد و برنامه تان هم بايد مطابق توان طراحي شود، مثلاً كم كم خود را عادت دهيد كه سخن در حد ضرورت بگوييد، فكر كنيد و حرف بزنيد. از بيهوده گويي و ... اجتناب كنيد و ... در اين صورت هم دروغ نمي گوييد: هم تهمت نمي زنيد، هم غيبت نمي كنيد و هم به ساير بلاياي زبان مبتلا نمي شويد. يادتان باشد كه اين كارِ يك روز نيست و تا بتوانيد آگاهانه سخن گفتن خود را در اختيار بگيريد مدّتي طول خواهد كشيد. فراموش نكنيد كه تندروي در راه نيكي خود عضوي از بدي است و مي توانيد مطمئن باشيد كه به زودي از آن فاصله خواهيد گرفت.

به قول قدما آهسته برويد و هميشه برويد.

در برنامة اوّلتان سعي كنيد كارها را طوري برنامه ريزي كنيد كه ابتدا به كارهاي دنيايتان به خوبي برسيد: درستان را خوب بخوانيد؛ از ورزش و سرگرمي هاي سالم دوري نكنيد؛ در به جا آوردن كارهاي عقب مانده ترديد نكنيد؛ مواظب سلامتي خود باشيد و ... در كنار اين كارها اوّل عادات زشت خود را ترك كنيد و سعي كنيد عادات نيكويي به جاي آن ها در خود ايجاد كنيد. نماز واجبتان را بخوانيد و روزة واجب را بگيريد. از خواندن قرآن هم (از روزي چند آيه تا يك يا دو صفحه) غافل نشويد كه اثرات بسياري در زندگي انسان دارد. در آخر دوباره متذكر مي شويم كه در كارهاي خود راه افراط و تفريط در پيش نگيريد و توان خود را مدّ نظر داشته باشيد. بعد ها در اين موارد بيشتر سخن خواهيم گفت.